Bir Uzun Metraj Film Senaryosu Ne Kadar Zamanda Yazılır?

Uzun metraj bir film senaryosunun ne kadar sürede tamamlanması gerektiğiyle ilgili değişik birtakım söylemler mevcut. Yurt dışındaki senaryo hocalarının çoğunun ve dahi sektör insanlarının dile getirdiği süre, profesyonel bir senaristin 6 ayda bir film senaryosunu tamamlayabilir halde olması gerektiği.

Fakat ister profesyonel olun ister amatör, pratikte kazın ayağı öyle olmuyor maalesef. Kendimden örnek vermem gerekirse ben ilk senaryomu - ilk olması sebebiyle de - 13 ay gibi bir sürede tamamladım. Hem hikâye beni çok zorladı hem de henüz senaryo formatıyla ilgili sadece teorik bilgim vardı ve hikâyeye nasıl hâkim olmam gerektiğinden emin değildim.

Çünkü daha önce de değindiğim gibi ne kadar önceden planlamış olursanız olun yazmaya başladığınız andan itibaren, yeni şeylerde aklınıza gelmeye devam ediyor. Formata mı dikkatimi vereyim, detaylarını planladığım hikâyeye mi özeneyim, yoksa aklıma gelen ve çok hoşuma gittiği için hikâyede mutlaka olması gerektiğine inandığım şeyleri mi eklemeye odaklanayım bilemedim.

İşin güzel tarafı şu; birkaç senaryo tamamladıktan sonra fark ediyorsunuz ki, format mevzuu konusunda aşama kaydedince ve hangi teknikle yazacağınızdan emin olunca, hikâyeye hakimiyetinizde artıyor ve ikinci, üçüncü senaryonuzu yazarken bir parça daha rahatlıyorsunuz.

Tekrar ne kadar süreye ihtiyacınız olduğu konusuna dönersek, bu aslında sizinle ve hikayenizle ilgili bir durum. Öncelikle senaristlik birinci işiniz değilse, yani hali hazırda başka bir işte çalışıyor ve aynı zamanda senaryonuzu tamamlamaya çalışıyorsanız bu sürenin uzaması normal. Tabi burada uzaması derken 5 sene boyunca aynı senaryoyla uğraşmayı çok normal bulmadığımı ifade etmeliyim. Tecrübelerimden yola çıkarak, eğer bir senaryo sizi bu kadar uğraştırıyorsa bir sorun var demektir.

Çok ekstrem bir durum yoksa, bir senaryoya 5 sene ayırıyor olmanız Yüzüklerin Efendisi gibi bir seri yazmıyorsanız istenilen bir durum değil. Bu durumda hikâye mevcut teknik donanımızı aşan bir hikâye olabilir ya da hikâyeyi ilerletmekte sorun yaşıyor olabilirsiniz ya da baştan hesaplamalarını yanlış yapmışsınızdır ve aslında elinizde uzun metraj bir film yazmaya yetecek kadar malzeme yoktur.

Böyle bir sorun yaşıyorsanız benim naçizane tavsiyem mevcut senaryonuza biraz ara verdikten sonra sakin kafayla bir kere daha bakın ve olduramayacağınızı düşünüyorsanız başka bir hikâyeyi yazmayı düşünebilirsiniz.

Eğer bu sürenin uzunluğu yazmak için çok az zaman ayırabiliyor olmanızdan kaynaklanıyorsa, yukarıda belirttiğim gibi, bu durumda yapılabilecek pek bir şey yok maalesef. Örneğin bir senarist üç çocuk annesi ve çalışan bir kadın ise, bu durumda hem sorumluluğu fazladır hem senaryo yazmak için ayırabildiği süre diğer insanlara göre çok daha azdır doğal olarak. Bu noktada senaryosunu tamamlama süresinin, sorumlulukları daha az olan ve yazmaya hatırı sayılır derecede vakit ayırabilen bir senaristten daha uzun olması beklenen bir şeydir.

Burada bazı şeyleri açığa kavuşturmakta fayda var. Birincisi mevcut hikayenizde işinize yaramayan hiçbir şeyi atmıyoruz arkadaşlar. Bırakın derken, hikayenizi ya da diyalog, karakter gibi herhangi bir hikâye elementini tamamen silmekten bahsetmiyorum. Mevcut hikayenizde işe yaramayan bir şey, bir başka hikayenizde harikalar yaratabilir.

İkincisi bu senaryoya ara verme işini adet haline getirmemeniz. Burada sadece mevcut hikayenizi ilerletemediğinizi düşündüğümüz için ara veriyoruz. Her hikayenizde yolunda gitmeyen bir şeyler mutlaka olacaktır. Her seferinde yarım bırakırsanız alışkanlık haline gelir. Ve bir süre sonra elinizde yarım kalmış senaryolar yığını olur. Birazcık zorlanıyor olduğunuz her hikâyede bu ara verme işini yapmıyoruz anlayacağınız. Unutmayın ‘En iyi senaryo bitmiş senaryodur’.

Mevcut hikayenize ara vermeniz demek daha önce de belirttiğim gibi, yazmayı tamamen bırakıyoruz demek değil! Başka bir hikayenizle ilgilenebilir ya da senaryo yazmakla ilgili teknik bir kitap okuyabilirsiniz bu sürede.

Buraya kadar anlattıklarım meselenin sizinle ilgili olan kısmı. Bir de olayın hikayeyle ilgili olan boyutu var. Diyelim ki elinizdeki hikâyede sosyal bir soruna değiniyorsunuz. Bu durumda hikâyenin sizi zorlaması ve daha uzun sürmesi muhtemel. Özellikle daha sonra anlatacağım ön hazırlık kısmının uzayacak olmasından dolayı. Tamamen hayal gücünüzün ürünü olan bir hikâye yazmak ve gerçek bir sorun üzerine yazıyor olmak da farklı süreler gerektiriyor.

Ya da dram yazan bir senaristin komedi yazar bir senariste göre işinin daha uzun sürebileceğini söyleyebiliriz. Komedi yazmak daha kolay olduğu için değil, dram yazıyor olmak sizi aynı zamanda psikolojik olarak da zorlayacağı için. Ve işlediğiniz konunun ağırlığına göre ön hazırlığından düzenleme aşamasına kadar daha fazla çaba gerektirebileceği için. Tabii ki bu bir genelleme. Bu benim için böyleyken bir başka senarist için tam tersi de söz konusu olabilir. Söylemeye çalıştığım hangi türde yazdığınız da senaryo yazım süresi konusunda belirleyici bir etkiye sahip.

Özetle bir senaryonun yazılma süresi; çalışılan konuya, türe, tecrübeli bir senarist olup olmamanıza, huzurlu bir hayatınız olup olmadığına, etrafınızdaki insanların hayatınızı kolaylaştırıp kolaylaştırmadığına ve daha pek çok etkene bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Her şeyin yolunda gittiğini varsayıp (çok iyimseriz çünkü) ortalama bir sayı vermek gerekirse; optimum koşullarda bir uzun metraj film senaryosunu 6 ay ile 1 sene gibi bir sürede yazabiliyor olmanız ideal kabul edilebilir.